Veelgestelde vragen over windenergie

Over windenergie bestaan er veel misvattingen. Onze lijst met veelgestelde vragen over windenergie probeert op deze vragen een antwoord te bieden.

Heeft u nog een vraag over windenergie die ontbreekt in deze lijst? Laat het ons zeker weten via het contactformulier onderaan deze pagina.

Welke zijn de voordelen van windenergie?

Windturbines hebben veel voordelen. Windenergie is 100% schone energie die vrij is van alle politieke, ethische, economische en milieubelastende problemen eigen aan steenkool, olie, gas of kernenergie. Windenergie heeft geen enkele van de belangrijkste nadelen eigen aan andere vormen van elektriciteitsproductie: geen geopolitieke risico’s, geen buitenlandse energieafhankelijkheid, geen brandstofprijsrisico, geen exploratie, geen raffinaderijen, geen pijpleidingen, geen uitputting van grondstoffen, geen radioactief afval, quasi geen CO²-uitstoot, ...

Ook voor de inwoners van de betrokken gemeenten zijn er voordelen: zij kunnen (vanaf één aandeel van 125 euro/gezin) mee investeren in de windturbines, om zo mee te delen in de winsten die ze genereren.

Welke zijn de nadelen van windenergie?

Zoals elke vorm van energieproductie heeft ook windenergie enkele nadelen. De hoeveelheid elektriciteit die windturbines produceren is niet constant, en hangt af van de windsnelheid. Windturbines hebben een impact op het landschap: ze zijn van ver zichtbaar. Ze maken ook geluid (in hoofdzaak veroorzaakt door het aerodynamisch zoeven van de wieken), en ze kunnen zorgen voor slagschaduw (de schaduw die ontstaat als de zon schijnt doorheen de draaiende wieken van de windturbine). Windturbines kunnen ook een impact hebben op vogels en vleermuizen in de omgeving. Alle mogelijke impact op zowel mens als natuur voor een windpark wordt gedetailleerd onderzocht in het milieueffectenrapport dat wordt opgemaakt in het kader van de vergunningsaanvragen.

Hoeveel stroom produceert een windturbine?

Eén windturbine in Vlaanderen produceert (afhankelijk van o.a. de windsnelheid op de site, de grootte en het type) tussen 12.000 en 16.000 MWh. Dat is genoeg om te voorzien in het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van 3.500 tot 4.500 gezinnen.

Krijgt windenergie veel subsidies?

Bijna alle vormen van energieproductie worden gesubsidieerd, ook windenergie.

Voor klassieke vormen van elektriciteitsproductie zijn er de externe kosten die niet door de producenten maar door de maatschappij gedragen worden, en die daarom beschouwd moeten worden als een subsidie. Het gaat dan bijvoorbeeld over ziektekosten die door de sociale zekerheid gedragen worden maar die veroorzaakt worden door luchtvervuiling door steenkoolcentrales; provisies voor kosten van nucleaire ongevallen ingevolge de ontoereikende verzekering van de uitbaters van kerncentrales; kosten ten gevolge van de klimaatverandering; …

Daarnaast zijn er de rechtstreekse subsidies aan klassieke vormen van energieproductie. In het verleden ging het dan meestal om subsidies voor (door de overheid gebouwde) kerncentrales. Tegenwoordig gaat het veelal om subsidies voor eindgebruikers van elektriciteit uit (veelal) vervuilende bronnen.

De subsidiëring van windenergie loopt in Vlaanderen via het systeem van groene stroom certificaten. Een nieuwe grote windturbine die in Vlaanderen vergund wordt in 2021 krijgt nog 9,25 EUR/MWh aan ondersteuning via groene stroom certificaten.

Is het niet beter al die windturbines in de zee te plaatsen: daar waait het meer en heeft bovendien niemand er last van?

Windturbines op zee plaatsen is een prima idee: het waait er niet alleen meer, de wind is er ook constanter en voorspelbaarder dan op land. Windturbines op zee hebben echter ook nadelen. Het belangrijkste nadeel is de kostprijs: omwille van de complexe netaansluitingen, en de diepe onderzeese funderingen, is stroom geproduceerd door windturbines op zee een stuk duurder dan stroom geproduceerd door windturbines op land.

Windturbines op zee hebben daarom meer subsidies nodig dan windturbines op land.

Hoeveel geluid maakt een windturbine?

Het geluid van een windturbine wordt voornamelijk veroorzaakt door het aerodynamisch zoeven van de wieken. Het geluid van windturbines in woningen is door de overheid begrensd. Het toegelaten nachtelijke geluidsniveau bij woningen bedraagt 39 dB(A) in woongebied en 43 dB(A) in landbouwgebied. Op het internet zijn verschillende vergelijkende tabellen beschikbaar om u een idee te geven over wat deze geluidsniveaus precies betekenen.

Waarom ontstaat er zo vaak discussie als er ergens een nieuw windpark wordt gepland?

Elke vorm van energieproductie is in meerdere of mindere mate controversieel, ook windenergie.

Het draagvlak voor windenergie is in Vlaanderen best groot. Sinds 2014 laat het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap, in samenwerking met de VREG, jaarlijks een onderzoek uitvoeren naar dit draagvlak. De recentste versie van dat onderzoek, uit 2020, concludeert dat 69% van de Vlamingen voorstander is van windenergie, 27% staat er neutraal tegenover, slechts 3% is tegen. Die positieve attitude geldt ook als het gaat over windturbines in de eigen gemeente: 57% is voor, 35% staat er neutraal tegenover, slechts 9% is tegen.

Wat is het effect van windturbines op de vogelpopulatie in de buurt van het windpark?

Windturbines kunnen inderdaad een effect hebben op vogels: sommige vogels passen hun gedrag aan aan de aanwezigheid van windturbines; anderen niet. In beide gevallen kunnen negatieve effecten optreden voor de vogelpopulatie. Daarom is het van belang dat voedsel-, pleister-, broed- en slaapplaatsen van vogels gedetailleerd in kaart worden gebracht voor er ergens windturbines worden gebouwd. Hetzelfde geldt voor de vogeltrekroutes.

Deze elementen worden gedetailleerd in kaart gebracht in het kader van het milieueffectenrapport.

Kunnen er effecten zijn voor vleermuizen in de omgeving?

Windturbines kunnen een effect hebben op vleermuizen. Daarom is het van belang dat de routes die vleermuizen volgen gedetailleerd in kaart worden gebracht voor er ergens windturbines worden gebouwd. Deze routes worden in kaart gebracht in het kader van het milieueffectenrapport.

Wat is slagschaduw?

Slagschaduw is de schaduw die ontstaat als de zon schijnt doorheen de draaiende wieken van een windturbine.

Indien dergelijke schaduw op een huis valt, is dat zeer vervelend binnen in de woning: het effect schaduw/geen schaduw/schaduw/geen schaduw/… dat in de woning ontstaat doordat de schaduw van de wieken op de ramen valt, heet slagschaduw.

Slagschaduw is een vervelend neveneffect van windturbines, dat zeer strikt gereglementeerd is: in een woning in Vlaanderen mag er zich niet meer dan 8 uur slagschaduw per jaar voordoen.

Windturbines moeten worden uitgerust met een slagschaduwdetector met stilstandregeling, die de windturbine automatisch uitschakelt als er zich bij een bepaalde woning meer dan 8u slagschaduw per jaar zou kunnen voordoen.

Hoe werkt het slagschaduwdetectiesysteem en het stilzetten van de turbine precies?

De windturbines zijn uitgerust met een lichtsensor. De ligging van alle woningen in de omgeving wordt geprogrammeerd in de software die de windturbine aanstuurt. Deze software kent voor elk moment van de dag de stand van de zon, kent de stand van de wieken, kent de ligging van de woningen, en weet op basis van de lichtsensor of het bewolkt is of niet.

Op basis van al die informatie weet de windturbine dus of er al dan niet slagschaduw is in een welbepaalde woning. Dit wordt geregistreerd in een logboek ten behoeve van de milieu-inspectie. Van zodra de wettelijke norm bereikt is voor een bepaalde woning (8u per jaar), valt de windturbine stil net voor de schaduw van de wieken deze woning bereikt. De turbine begint even later terug te draaien van zodra de zon verder aan de hemel staat waardoor de schaduw voorbij de woning is. Het productieverlies voor een windpark ingevolge deze stilstanden, wordt geraamd op 1% tot 2% per jaar.

Is een windturbine veilig?

Ongevallen met windturbines komen zelden voor. De Vlaamse overheid schrijft bovendien een aantal veiligheidsafstanden voor tot gebouwen, infrastructuren en woningen. Voor een standaard turbine vraagt de overheid dat externe infrastructuren (wegen, kanalen, …) tenminste 50 meter van de mast verwijderd blijven. Om storende effecten voor buurtbewoners te vermijden, worden turbines bij voorkeur op een afstand van 250 meter van woningen gebouwd.

Kunnen er overal in Vlaanderen windturbines gebouwd worden?

Jammer genoeg niet. Eerst en vooral is het van belang dat er op de inplantingssite voldoende wind is. Dit hangt af van de lokale topografie, het reliëf, de afstand tot de zee en het al dan niet aanwezig zijn van hoge obstakels. Daarnaast moeten de bepalingen omtrent ruimtelijke ordening gerespecteerd worden. Ook moet voldaan worden aan een aantal randvoorwaarden met betrekking tot veiligheid, vogels, afstand tot natuurgebieden, e.a.

Stel uw vraag aan Storm

*Verplicht veld